Thử đóng vai nhà phê bình nhạc Việt

Quê nhà

Tôi là người yêu ca nhạc nên cũng hay nghe ngóng về đời sống âm nhạc của Việt Nam, nhất là những ca sĩ và ca khúc mà mình quan tâm, hâm mộ- coi đó như một phần tất yếu của cuộc sống.

Tôi rất yêu những nhạc Việt nên thường thích nghe và xem những ca sỹ Việt dòng biểu diễn. Thú vị nhất là theo dõi các cuộc thi Sao Mai trước đây, ngồi trước màn hình nghe các giám khảo và khách mời nhận xét các thí sinh (tiếc rằng điều này giờ đã bỏ) thì thấy mình như được "giải ngố" vỡ ra được rất nhiều điều để hiểu và yêu nhạc Việt hơn.

Tuy trình độ hiểu biết về âm nhạc có hạn nhưng nếu được đóng vai nhà phê bình tôi cũng xin mạo muội được nhận xét về các ca sĩ trên cơ sở đã nghe nhiều, xem nhiều về họ.

Trước hết nói về các giọng hát nữ mà tôi yêu thích và thực sự "mãn nhĩ" có NSND Thu Hiền; Bảo Yến, Hồng Nhung, Hương Mơ.

NSND Thu Hiền với những ca khúc: Câu hò bên bờ Hiền Lương; Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh...có lối hát tự nhiên, giản dị mà lời ca như có vị ngọt, vị bùi. Với phong cách biểu diễn dịu dàng rất "đàn bà", xúc cảm tràn đầy từ đầu đến cuối, giọng hát của chị mở lối người nghe vào cõi nên thơ, bồi bổ tâm hồn họ một tình yêu, một cảm xúc chân- thiện- mỹ.

Nghệ sĩ Bảo Yến chất giọng trầm ấm, đằm thắm hiếm có, khi những ca khúc như: Rất Huế; Thư tình cuối mùa thu...được cất lên khiến người ta xao xuyến, như chính mình đang "gửi hồn" vào ca khúc ấy. 

Ca sĩ Hồng Nhung luôn trong suốt như pha lê, nhạy cảm và rung động với: Nhớ Hà Nội; Họa My hót trong mưa...cùng với gu thẩm mỹ rất nữ tính luôn chiếm được sự cảm tình của khán giả. 

Hương Mơ thì "đóng đinh" với những ca khúc về xứ Huế, với hình ảnh một em gái dịu dàng, đáng yêu, dạt dào cảm xúc, khó có thể tìm ra chỗ để chê. Đi đường trường trên xe mà nghe Hương Mơ, Thu Hiền, Bảo Yến hát thì quên cả mệt mỏi.

NSND Thanh Hoa có chất giọng cao vút, lảnh lót, luyến láy rất giỏi song có khán giả tâm sự thật lòng: Cứ bật đài lên mà thấy Thanh Hoa hát là phải tắt đi ngay, nhức đầu lắm.

Thanh Lam thì luôn thể hiện mình bằng cuộc phiêu lưu với những chiêu trò như "làm xiếc" trên những nốt nhạc, hát quá kỹ thuật nhưng nhiều lúc "đóng kịch" để thể hiện cảm xúc. Thanh Lam được khen ngợi nhưng quả thật cũng "khó tiêu hóa" đối với một số thính giả vì không hợp "gu đau đớn, quằn quại mê ly" của chị...

Mỹ Linh thì "chuẩn không cần chỉnh", giọng ca bóng bẩy, lấp lánh. Bài nào cũng hát gần giống bài nào, cảm xúc thăng hoa một cách có chủ ý, tính toán.

Anh Thơ là một giọng ca dân gian giàu cảm xúc, có trình độ thanh nhạc nhưng nhiều bài hát điệu quá, nghe lâu thấy mệt.

Giọng Hồ Ngọc Hà thì " khều khào không à"- nhạc sỹ Nguyễn Ánh 9 dùng từ ngữ này để diễn tả chuẩn tới một nghìn phần nghìn, không thể tìm thấy một từ nào để diễn tả "chuẩn" hơn nên tôi xin được mượn lời của nhạc sĩ.

Về các nghệ sĩ nam thì những giọng hát "đỉnh" của các dòng nhạc phải kể đến: Tuấn Ngọc, Quang Lê, Trọng Tấn, Tùng Dương. 

Trọng Tấn là "của hiếm" dòng nhạc thính phòng với những ca khúc về đất nước: Nơi đảo xa, Tiếng đàn bầu, Trên đỉnh Trường Sơn ta hát...Giọng hát cất lên như tiếng con tim tâm tình, hào sảng, trong sáng, cảm xúc thăng hoa đồng điệu cùng kỹ thuật nên mỗi bài hát khép lại khiến khán giả rất rất hài lòng.

Quang Lê chìm đắm trong những ca khúc trữ tình và "tâm trạng' như chính anh là nhân vật trong mỗi câu chuyện: Về đâu mái tóc người thương; Hai chuyến tàu đêm...nghe hoài không thấy chán. Quang Lê hát hay, diễn giỏi nhưng rất tự nhiên, không lên gân lên cốt.

Tuấn Ngọc sự điêu luyện trong giọng hát cũng như tiềm năng trong con người anh rất lớn, còn phải kiềm chế mà chưa phát tiết hết.

Giọng hát Tùng Dương luôn quái gở, ma mị và như một liều ma túy, ban đầu nhiều người có thể chưa cảm nhận hết nhưng một khi "bập vào" coi chừng sẽ nghiện như "Chiếc khăn piêu" là một ví dụ. 

Có nghệ sỹ hát rất thành công, kỹ thuật điêu luyện đạt tới đỉnh cao, song ưa hay không còn tùy thuộc gu của từng người.

NSND Quang Thọ có giọng hát khỏe, dày dặn; kỹ thuật thanh nhạc đạt đến mức điêu luyện, nhưng không phải ai cũng thích nghe ông hát. Ông hát ào ạt như dòng thác khiến người nghe không kịp thẩm thấu, cách phát âm, nhả chữ như bị "vướng", không được thanh thoát lắm. Có những bài hát chủ yếu kỹ thuật, ít sự biểu cảm.

Khó chịu nhất là những giọng hát không có bản sắc riêng, dễ lẫn nếu không tinh tai. Điều này thấy rõ ở cuộc thi Giọng hát Việt.

Quang Dũng hát hay, chỉn chu như học trò thuộc bài làu làu, nhưng không có bản sắc nên nếu nghe Quang Dũng rồi thì người ta sẽ tìm đến giọng ca khác để nghe lại ca khúc anh thể hiện và để tìm thấy sự toại nguyện.

Đàm Vĩnh Hưng có lẽ hấp dẫn ở sự hào nhoáng thời thượng hơn là ở giọng hát. Hưng thích khoác cho những ca khúc mình hát những bộ cánh thời trang như những bộ cánh anh sắm sửa cho mình- rất cầu kỳ, điệu đà. Anh "trang điểm " cho nó một "bộ mặt" son phấn lòe loẹt, nên có thể những ca khúc anh thể hiện đã "đi rất xa" so với "bản chất" của nó, khiến ngay cả "cha đẻ" của nó cũng không nhận ra "đứa con" của mình. Còn thính giả thì cũng khó mà "tiêu hóa" được cái "món" mà anh cho họ thưởng thức. Những bài Hưng hát thua xa rất nhiều ca sĩ thì chẳng có lý gì họ lại chọn nghe Hưng. 

Nhận xét đến đây tôi chợt nhớ đến vụ nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 vì nói thật đã bị anh "nổi đóa". "Thuốc đắng thì dã tật", "Người khen ta là bạn ta nhưng người chê ta mới là thầy ta", các ca sĩ hãy biết lắng nghe và sửa mình thì sẽ tiến bộ trong cuộc sống và sự nghiệp. Hy vọng tôi sẽ không bị phản pháo như nhạc sĩ Ánh 9 vì tôi chỉ là một thảo dân chứ không nổi tiếng như ông.

  

Làm ca sĩ là làm "dâu trăm họ". Ca sĩ không chỉ khổ luyện về nghề nghiệp mà còn cần phải khổ luyện về đạo đức, lối sống, phong cách để luôn giữ hình ảnh đẹp trong mắt công chúng và những người hâm mộ. Giọng hát dù hay đến mấy nhưng nhân cách không được giữ gìn thì ca sĩ cũng dễ bị "thanh lọc", lu mờ. Trong cái hay của giọng hát cũng cần có cái tâm, cái tình của người nghệ sĩ, như vậy giọng ca mới sáng mãi, sống mãi. Chính nghệ sĩ là người chắp cánh cho nhạc Việt, và nhạc Việt, từ đó mới được trân trọng, tôn vinh.

9/2013